藏文翻译器-谈藏文新词术语翻译方法之“缩” 仁蚌尼玛顿珠

“历史是最好的教科书。学习党史、国史，是坚持和发展中国特色社会主义、把党和国家各项事业继续推向前进的必修课。这门功课不仅必修，而且必须修好。”

习近平

ལོ་རྒྱུས་ནི་བསླབ་གཞི་ཡག་ཤོས་དེ་ཡིན། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ནི་ཀྲུང་གོའི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་མཐའ་འཁྱོངས་དང་འཕེལ་རྒྱས་གཏོང་བ་དང་། ཏང་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བྱ་གཞག་ཁག་མུ་མཐུད་མདུན་ཕྱོགས་སུ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བར་ངེས་པར་དུ་སྦྱོང་དགོས་པའི་སློབ་ཚན་ཞིག་ཡིན་པས།འདི་ངེས་པར་དུ་སྦྱོང་དགོས་པ་ཙམ་གྱིས་མ་ཚད་ལེགས་པར་སྦྱོངས་དགོས།

ཞི་ཅིན་ཕིང་།

谈藏文新词术语翻译方法之“缩”

仁蚌尼玛顿珠

过的术语可以用缩略形式表示，缩略术语的原则一般是尽量表达原意并易懂易记，不能与另一术语已有的缩略形式相同。重点是根据译入语言习惯达意即可，而不必拘泥于原文的形式。就从已规范的“新冠肺炎”的缩略法而言，“新型”是冠状病毒的定语，冠状病毒是之前就有的一种病毒类型，而且汉藏医学词典里早有录入。汉文里新型冠状病毒肺炎 （新冠肺炎）缩的是汉文句序名词的首个字，这种缩法是符合汉语言文学语法，但汉藏两种文学各有自己的特点，它的藏文缩法不一定是这样。我举个非常简单的例子藏文翻译器，如：新红叶树桌子。藏语འདབ་མ་དམར་པོའི་ལྗོན་ཤིང་གསར་པའི་སྒྲོག་རྩེ།这个的缩写是འདབ་དམར་ཤིང་གསར་སྒྲོག་རྩེ།而不是དམར་གསར་ལྗོན་ཤིང་སྒྲོག་རྩེ།这个例句的构法跟前面句子一模一样，如果说新新冠肺炎ཏོག་གསར་གློ་ཚད།的话，那相当于དམར་གསར་སྒྲོག་རྩེ།一样，显然很不符合藏语的表达方式。其次，“新型冠状病毒肺炎”已经用意译翻译成ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གསར་པའི་གློ་ཚད།这个词的翻译工作到此已经结束了。接下来做的不是对着汉语的缩写“新冠肺炎”继续使用直译翻译，而是对着已成译文的ཏོག་དབྱིབས་ནད་དུག་གསར་པའི་གློ་ཚད།这个句，结合藏语缩写规律进一步缩写，这里根本不存在再一次的翻译工作。

笔者认为“新冠病毒”藏语里再怎么缩写也不能丢掉中心词“病毒”，因为实际上新型和冠状两个都是病毒的定语，但ཏོག་གསར་གློ་ཚད།的写法只体现了新的冠状肺炎，没有病毒概念，或者说至少给人带来了产生歧义的感觉，不管哪个文种缩写要根据该文字的句内容缩写，而不是丢掉自己已有的句，去依据其他文种已缩写的词语进行翻译，这是一个非常大的误区，甚至产生歧义现象。如 人民代表大会 ，汉语缩写成（人大），但藏文མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན།的正确缩写是དམངས་འཐུས这里最主要的特点就是用了中心词进行了缩写。如果根据已缩写的汉文进行再一次直译的话，“人大”只能翻译མི་ཆེན总之，“缩”不能丢中心词。曾经也出现过丢掉中心词的缩法，但后来改过来了，如“政治、经济、文化”缩成ཆབ་དཔལ་རིག་གསུམ།其实ཆབག་和དཔལ་是定语，不是中心词，中心词就是སྲིད་和འབྱོར་所以，现在已改为སྲིད་འབྱོར་རིག་གསུམ并广泛使用着。这仅仅是个例子而已，像这类错误缩法以讹传批的现象应该还有好多……笔者认为新冠肺炎只能缩写到ཏོག་རིམས་གསར་པའི་གློ་ཚད藏文里很多词汇不可能缩成跟汉字同等字数的词汇，但也不是没有藏文翻译器，关键要看符不符合藏语言的表达方式，要看词义是否产生歧义等等，译者要搬过来的是“意”而不是“形”，假如说“形”都要依照其他文学语法来描述，那么本土文学语法用来干嘛。

རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཉི་མ་དོན་གྲུབ།

ཞིབ་བཤེར་གནང་མཁན།ཞང་ཆུང་།

སྐད་ཡིག་ཚད་ལྡན་ཡོང་རེའི་བསམ་འདུན་གྱིས།།

གྲོང་ཁྱེར་ཤེས་དཔལ་རྣམ་པ་དར་ལ་བརྩོན།།

树立语言规范意识

提高城市文明水平

རྩ་གཉིས་རྟགས་རིས་བཤེར་ནས་

ང་ཚོར་དོ་ཁུར་གནང་དང་།

———END———
限 时 特 惠： 本每日持续更新海量各大内部创业教程，一年会员只需98元，全资源免费下载 
优惠码（不再需要）： xnbaoku